Skakavcu (selo pored Petrovca) se ne zna tačno kada
je prvi put naseljeno niti ko je prvi živeo na tim
prostorima. Geografski, Skakavac je prilepljen za
masiv Grmeča koji ga štiti od severnih bura i
vetrova, a sa tri strane se graniči selima: sa
istoka Smoljana, od juga Suvaja i od zapada
Vođenica. Običavalo se govoriti: idem u Smoljanu,
Vođenicu ili Suvaju, ali kad bi neko kretao za
Skakavac govorilo se idem na Skakavac. O tome kako
je Skakavac nastao postoji priča koja se prenosila
s kolena na koleno, a glasi ovako. Porodica nekog
Radoša Stoisavljevića iz Gradačca se selila i
zastala je kod izvorišta zvanog Pećina kod Petrovca
(koje se tada zvalo Novo selo). Radoševoj porodici
su Turci počeli ometati uzimanje vode sa izvora.
Radoš koji je bio star i slabog vida je smislio
kako da se dodvori Turcima koji su gradili
utvrđenje u Petrovcu - Novo selu. Radoš je našao
veliki kamen koji je sa volovima dovukao pravo pred
građevinu. Beg koji se nalazio tu upita: "Šta je to
rajo?" "Evo kamen da bude stup za avliju". "Aferim
rajo" kaže beg "sada idi pa izaberi kućište od
Ključkih Vratnica do Risove Grede". Radoš povede
celu porodicu i pođe u traganje za mestom gde bi se
skućio.
Kada su došli na Obljaj i videli kako tu voda pravi
slapove niz litice visoke 3-5 metara, mesto im se
dopade i reše da se tu zakuće. Radoš se vrati i
kaže begu da ostaje onde gde potok skače niz
kamenje i stvara buku. Beg mu odgovori: "Neka ti
bude, onda će se to mesto zvati Skakavac, a ti i
tvoji ćete se prezivati Radošević".
Sa sigurnošću se zna se da su na teritoriji
Skakavca prvi živeli Kneževići, koji su potomci
nekog kneza, te da su na teritoriju Skakvaca došli
sa Vranovine. Posle njih došli su Marjanovići koji
su potomci kneževog brata Marjana i svi su slavili
Svetog Jovana. Pored Kecmana u Skakavcu su živeli
još i Marjanovići koji su potomci kneževog brata
Marjana i ista im je slava Sveti Jovan. Banovići
koji su bili katolici iz primorja i pošto su živeli
u srpskoj sredini prešli su u pravoslavlje i uzeli
slavu Svetog Nikolu. Ćurčići su potomci Štrbaca i
Ćulibrci potomci Majstorovića. Te dalje Dukići koji
su došli na posed Radoševića pa su uzeli prezime
Radoševic i Stupari koji su došli iz Vrljike i
Zrmanje. Kecmani su se po doseljavanju naselili u
delu Skakavca koji se zove Trnovac. U Trnovcu su
živeli samo Kecmani.
Ostale su priče koje se prenose sa kolena na koleno
iz doba kada su turci osvojili Bosnu i na kraju
Bihać 1592. godine. Ta predanja uglavnom pričaju
kako su čitave porodice bežale pred Turcima u brda
i šume, Dalmaciju i Liku pa i dalje na Kordun,
Baniju, Slavoniju, Gorski Kotar i čak do Trsta. Tek
posle 1700. godine njihovi potomci su se počeli
vraćati na dedovska razrušena ognjista i počeli ih
obnavljati. Najmasovnije doseljavanje je bilo 1744.
godine kada je u Dalmaciji vladala velika glad.
Tada je u okolinu Petrovca došlo oko 1000 porodica
predvođeni sveštenicima. U Skakavcu postoji šest
zaseoka (koje skoro da samo Skakavčani poznaju):
Podgreda - živeli Stupari, Banovići, Banjci,
Kovačevići, Marjanovići, porodica Čiča, Ćik i
Dukić;
Obljaj - Popovići, Kovačevići, Banovići,
Čiče, Đakovići i Đilasi;
Poljicu i Glavici -
Grbići, Stupari, Petkovići i Ćulibrci; Klještina -
Brkljač i Kneževići;
Marjanović Do - Marjanovići,
Dragići, Kerkezi i Đakovići.
Trnovac su naseljavali
samo Kecmani i to u četiri kuće.
Stariji pamte da
je postojalo 19 mlinova. Danas ni jedan ne postoji.
etrovac
se nalazi na 55 km jugoistočno od Bihaća na
magistralnoj komunikaciji koja povezuje Bihać sa
Sarajevom. Opština obuhvata tri polja: Bjelajsko,
Medeno i Petrovačkо pоlje. Sam grad leži na
nadmorskoj visini od 664 m. Ovu prostranu visoravan
omeđuju planine Grmeč sa severa, sa zapada Risovac
i Cava, a sa juga Osječnica. Gorje je bogato
šumama, što predstavlja osnovu ekonomskog razvoja
opštine. Samu visoravan najviše karakteriše kraško
tlo. Osim nekoliko neznatnih izvora po podnožju
okolnih obronaka na ovoj visoravni nema ni jedne
reke, čak ni ovećeg potoka. Kontinentalna klima
karakteriše ovo područje, sa oštrim i dugim zimama
i kratkim i suvim letima.
Opština Petrovac obuhvata površinu od 854 km2 sa
15.552 stanovnika, po popisu iz 1991. godine i
spada u red najslabije naseljenih mesta na području
Unsko-Sanskog kantona. Geografski uslovi uslovili
su da je ovo područje bilo nastanjeno još od
praistorijskog doba. Arheološka istraživanja ovog
terena pokazuju da je intenzitet naseljavanja ovde
bio najveći u praistorijsko vreme, što potvrđuje
brojnost lokaliteta. Naime, do sada je utvrđen 51
lokalitet iz ovog vremenskog perioda. Konfiguracija
terena odgovarala je potrebama tadašnjih
stanovnika, koji su za svoja staništa birali
uzvišena mesta, koja su svojim geografskim
položajem i fortifikacionim sistemom izgrađenim od
trajnog materijala pružala stanovništvu bezbednost
od iznenadnih napada. Od srednjevekovnih naselja
treba spomenuti grad Covku koji se spominje u XV
veku. Ruševine ovog grada nalaze se na prvobitnoj
praistorijskoj gradini. Istorijski izvori ga
spominju kao kraljevski grad u Humskoj župi.
Najpoznatiji gospodari Covke bili su plemići
Orlovići, koji su ovaj grad održavali sve do
njegovog pada pod osmansku vlast 1524. godine.
U pisanim dokumentima, naselje koje je bilo na
mestu današnjeg Bosanskog Petrovca spominje se
1334. godine pod nazivom St. Petri de eodem.
Istoriograf Sisic stavlja na ovo mesto stari grad
Pset u istoimenoj župi, koju spominje još
Konstantin Porfirogenet u X veku. Međutim pоreklо
Pseta i Psetske župe još do danas je ostalo
nerazјašnjenо, pa se ovaj podatak mora uzeti sa
dosta rezerve. Osmanlije ovo područje osvajaju
između 1520. i 1530. godine i tu organizuјu kadiluk
Novosel.
Bosanski Petrovac spada među mlađa gradska naselja
u Krajini. Grad u Petrovcu sagrađen je za vreme
sultana Ahmeda III. Pоsle Karlovačkog mira (1699.
godine) Lika i Dalmacija, koje su do tada bile u
sastavu velikog Osmanskog carstva, potpadaju pod
vlast Austrije, odnosno Mletačke Republike, a
muslimansko stanovništvo se povlači iz tih oblasti
i naseljava područja Kulen Vakufa, Bjelaja, Bihaća,
Cazina i područje sadašnjeg Bosanskog Petrovca gde
osnivaju grad. U gradu je bila jedna tabija i jedna
kula na više spratova, a spadala je među najviše u
području Krajine.
Petrovački grad je dočekao u dobrom stanju
okupaciju Austro-Ugarske 1878. gоdine. Verovatno je
porušen 1905. godine prilikom sprovođenja
regulacionog plana, koji je izgradila
austro-ugarska vlast. U vreme osmanske dominacije
bio je sedište Petrovačke kapetanije. |
|